Wat is een algoritme?

Wat is een algoritme?

Een algoritme bestaat uit niet meer dan een eindige reeks instructies, zoals een recept of stappenplan. Je kunt het zien als een recept om een wiskundig (of informatica-) probleem op te lossen. Het bestaan van het algoritme hebben we te danken aan de Perzische wiskundige Al-Chwarizmi. Belangrijk voor een algoritme is dat het correct is en efficiënt: de oplossing moet met zo min mogelijk stappen gevonden worden. Algoritmes bestaan niet alleen op het internet, je komt ze namelijk ook continu tegen in het echte leven. Een algoritme kan dus echt van alles zijn: een routebeschrijving om op de snelst mogelijke manier van A naar B te komen, een wasprogramma, een recept voor oma’s appeltaart, je Facebooktijdlijn et cetera.

Hoe werkt een algoritme?

Algoritmes zorgen ervoor dat je als gebruiker niet hoeft te begrijpen hoe een probleem werkt om die op te lossen. Alleen de maker van een algoritme gebruikt zijn kennis om het desbetreffende probleem op te lossen.

Om je nog beter uit te kunnen leggen hoe een algoritme nu precies werkt, haken we even in op je Facebooktijdlijn. Een van de doelen van Facebook is namelijk om meer interactie te krijgen tussen gebruikers. Je krijgt daarom berichten op je tijdlijn te zien die volgens het algoritme van Facebook zorgen voor de meeste interactie tussen jou en andere gebruikers. Wanneer je bijvoorbeeld voortdurend bij een foto van een hond op het duimpje omhoog klikt, dan zal Facebook ervoor zorgen dat jij steeds vaker foto’s van honden tegen gaat komen op je tijdlijn. Op deze manier kom jij continu automatisch in contact met mensen die dezelfde interesses als jou hebben, waardoor Facebook hun doel bereikt.

Bepalende factoren voor het algoritme van Facebook

Een ander voorbeeld is het algoritme van LinkedIn. Er wordt hierbij met name gekeken naar de reputatie van je account, of er veel interactie heeft plaatsgevonden in het verleden en wat je nog meer hebt gepost. Op basis hiervan wordt vervolgens de feed van LinkedIn bepaald. LinkedIn houdt onder andere rekening met de volgende filters:

1. Kwaliteit content
2. Vertoning content
3. Blijven vertonen, of niet?
4. Beoordeling echt persoon

Wat zijn de mogelijkheden van algoritmes?

Zonder dat je het misschien in de gaten hebt, maken algoritmes ons leven steeds gemakkelijker. Computers zijn iedere dag sneller en beter in staat om lange algoritmes uit te voeren. Hierdoor krijg je bij Google steeds relevantere zoekresultaten te zien. Wat Google laat zien draait niet alleen om iemands voorkeur, maar ook om hoe de websites zijn ingericht en hoe die de vraag van de zoeker beantwoorden. Zorg er dus altijd voor dat je SEO op orde is.

Daarnaast heb je tegenwoordig de mogelijkheid om zelf met algoritmes aan de slag te gaan. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de mogelijkheid om iedere dag op een bepaald tijdstip een melding te krijgen over het weerbericht of de mogelijkheid om zelf uit te rekenen hoeveel je voor je droomhuis moet bieden.

Verder worden er in de huidige maatschappij steeds meer zaken gedigitaliseerd. Zo geven onder andere de zorg en het onderwijs veel werk uit handen aan de technologie met algoritmes. Een aantal voorbeelden hiervan zijn: chirurgie op afstand, zelf een diagnose stellen via een app en online leren rekenen of spellen.

Gevaren van algoritmes

Algoritmes hebben veel positieve kanten, maar kunnen ook een negatieve invloed hebben op jou en je omgeving. Een algoritme kan er namelijk voor zorgen dat jij alleen nog maar dingen te zien krijgt die jij leuk vindt, waardoor jouw eigen denkbeelden bevestigd worden. Hierdoor kun je in een zogenaamde ‘filterbubbel’ terechtkomen.

Daarnaast kreeg Google te maken met stereotyperende suggesties die de zoekmachine gaf. Het algoritme had namelijk voor diverse stereotypen een bevestigende werking. Zo toonde Google bijvoorbeeld bij het intypen van ‘homo zijn’ als eerste suggestie ‘homo zijn is een ziekte’. Zo kan het gedrag, waarop algoritmes gebaseerd zijn, ook voor negatieve toepassingen van het algoritme zorgen.

Andere voorbeelden van nadelen aan algoritmes zijn:

• Reizigers worden op een vliegveld onterecht als terrorist aangemerkt.
• Ethische dilemma’s wat betreft zelfrijdende auto’s als een ongeluk onvermijdelijk is. Kiezen voor het minste aantal slachtoffers óf de veiligheid van de inzittende?

Mensen kunnen misbruik maken van algoritmes, zoals bij een evaluatievragenlijst. Hierdoor kunnen er verkeerde beslissingen worden genomen.

Discriminatie bij het gebruik van algoritmes

Wordt het algoritme beter dan de mens?

De kans is aanwezig dat algoritmes in de toekomst slimmer zijn dan de mens. Momenteel hebben zelflerende algoritmes het al voor elkaar gekregen om een mens te verslaan met het populaire Japanse spelletje ‘Go’, ondanks de enorme hoeveelheid mogelijkheden die er zijn per zet. Of algoritmes ook creatiever kunnen worden dan de mens zal moeten blijken in de toekomst. Het is volgens experts voor algoritmes wél mogelijk om menselijke eigenschappen te herkennen.